Apple Lisa’nın Ocak 1983’te piyasaya sürülmesinden 40 yıl sonra, Bilgisayar Tarihi Müzesi, bilgisayarın işletim sistemi ve çeşitli uygulamalar için kaynak kodunu ücretsiz olarak indirilebilir hale getirdi. Mountain View, California merkezli müze, yenilikçi bir şekilde grafiksel bir kullanıcı arabirimi kullandığı için ilk Apple bilgisayarını “bilgisayar tarihinde bir kilometre taşı” olarak onurlandırıyor.
1983’te piyasaya sürülen Apple Lisa yazılımı, bir kelime işlemci ve bir elektronik tablo içeriyordu. O zamanlar alıcıların bilgisayar için 10.000 doların biraz altında ödeme yapması gerekiyordu, ancak bu yine de Smalltalk sistemi Apple’a ilham veren Xerox’un yaklaşık 16.600 dolarlık iş istasyonundan daha ucuzdu. Apple’ın eski kurucu ortağı Steve Jobs’a, 1979’daki bir ziyaret sırasında Xerox’un bir grafik arayüz ve bir bilgisayar faresi tarafından kontrol edilen bir bilgisayar fikri bir prototip üzerinde gösterildi. her bilgisayarın artık komut satırlarıyla değil, bu şekilde çalışması gerektiğine ikna oldum.
Lisa zamanının ilerisindeydi
O zaman bile, Apple’ın bilgisayarları kişisel bilgisayarlardan daha pahalıydı. Müze, iki yıl önce piyasaya sürülen IBM PC’nin o sırada yalnızca 1565 ABD dolarına mal olduğunu hatırlıyor. Sonunda, 1984’teki şirket içi rekabet, Apple Macintosh (bugün Mac), daha ucuz bir ikinci seriye rağmen Lisa’yı piyasadan silip süpürdü. Mac sadece daha ucuz değil, aynı zamanda diğer yazılımlara da daha açıktı. Buna karşılık, Lisa’nın çoklu görev veya sabit disk gibi bazı avantajları dışarıda bırakıldı. İşin garibi, daha önce Lisa’nın geliştirilmesinden dışlanan ve yine başlattığı Lisa projesiyle rekabet etmek için Mac’i kullanan Jobs da burada bir rol oynadı. Tarihçiler, yine de, hem Mac hem de Microsoft Windows gibi diğer grafik kullanıcı arayüzü işletim sistemlerinin Lisa’nın örneğini takip etmesi nedeniyle, Lisa’nın bilgi işlem tarihi üzerinde önemli bir etki yarattığını söylüyor.
Bilgisayara o dönem için alışılmadık derecede basit bir isim verildi çünkü Jobs cihaza okul günlerinden eski bir kız arkadaşıyla olan gayri meşru kızı Lisa’nın adını verdi. Resmi olarak, daha sonra Lisa’nın sadece bir kısaltma olduğu ve Yerel Entegre Sistemler Mimarisi anlamına geldiği söylendi. Apple II’den farklı olarak, cihaz özel müşterileri değil, ticari müşterileri hedefliyor. İçinde bir Motorola 68000 işlemci ve bir sabit disk var. Lisa’yı programlamak için geliştiriciler, Clascal adını verdikleri ve daha sonra Object Pascal olan Pascal programlama dilinin kendi nesne yönelimli varyantını yazdılar.
Bir sürü Lisa.
(Resim: “elma lisa yığını” / oldappleguy / cc-by-sa-2.0)
Diğer tarihi kaynaklar
Lisa’nın kaynak kodu 2017’de yeniden keşfedildi. O sırada Bilgisayar Tarihi Müzesi’nden Al Kussow, onu yayınlayıp yayınlamayacağına karar verecek olan Apple’a göndereceğini duyurdu. Anlaşılan bu uzun sürmüştü. 2018’de halka sunulabileceğine dair orijinal umut gerçekleşmedi.
Bilgisayar Müzesi, üreticilerin onayıyla tarihi kaynak kodunu ilk kez yayınlamıyor. İlgilenen taraflar ayrıca CHM web sitesinde Adobe Photoshop, Apple II DOS veya Apple MacPaint kodunu görüntüleyebilir.
(mki)
Haberin Sonu
1983’te piyasaya sürülen Apple Lisa yazılımı, bir kelime işlemci ve bir elektronik tablo içeriyordu. O zamanlar alıcıların bilgisayar için 10.000 doların biraz altında ödeme yapması gerekiyordu, ancak bu yine de Smalltalk sistemi Apple’a ilham veren Xerox’un yaklaşık 16.600 dolarlık iş istasyonundan daha ucuzdu. Apple’ın eski kurucu ortağı Steve Jobs’a, 1979’daki bir ziyaret sırasında Xerox’un bir grafik arayüz ve bir bilgisayar faresi tarafından kontrol edilen bir bilgisayar fikri bir prototip üzerinde gösterildi. her bilgisayarın artık komut satırlarıyla değil, bu şekilde çalışması gerektiğine ikna oldum.
Lisa zamanının ilerisindeydi
O zaman bile, Apple’ın bilgisayarları kişisel bilgisayarlardan daha pahalıydı. Müze, iki yıl önce piyasaya sürülen IBM PC’nin o sırada yalnızca 1565 ABD dolarına mal olduğunu hatırlıyor. Sonunda, 1984’teki şirket içi rekabet, Apple Macintosh (bugün Mac), daha ucuz bir ikinci seriye rağmen Lisa’yı piyasadan silip süpürdü. Mac sadece daha ucuz değil, aynı zamanda diğer yazılımlara da daha açıktı. Buna karşılık, Lisa’nın çoklu görev veya sabit disk gibi bazı avantajları dışarıda bırakıldı. İşin garibi, daha önce Lisa’nın geliştirilmesinden dışlanan ve yine başlattığı Lisa projesiyle rekabet etmek için Mac’i kullanan Jobs da burada bir rol oynadı. Tarihçiler, yine de, hem Mac hem de Microsoft Windows gibi diğer grafik kullanıcı arayüzü işletim sistemlerinin Lisa’nın örneğini takip etmesi nedeniyle, Lisa’nın bilgi işlem tarihi üzerinde önemli bir etki yarattığını söylüyor.
Bilgisayara o dönem için alışılmadık derecede basit bir isim verildi çünkü Jobs cihaza okul günlerinden eski bir kız arkadaşıyla olan gayri meşru kızı Lisa’nın adını verdi. Resmi olarak, daha sonra Lisa’nın sadece bir kısaltma olduğu ve Yerel Entegre Sistemler Mimarisi anlamına geldiği söylendi. Apple II’den farklı olarak, cihaz özel müşterileri değil, ticari müşterileri hedefliyor. İçinde bir Motorola 68000 işlemci ve bir sabit disk var. Lisa’yı programlamak için geliştiriciler, Clascal adını verdikleri ve daha sonra Object Pascal olan Pascal programlama dilinin kendi nesne yönelimli varyantını yazdılar.
Bir sürü Lisa.
(Resim: “elma lisa yığını” / oldappleguy / cc-by-sa-2.0)
Diğer tarihi kaynaklar
Lisa’nın kaynak kodu 2017’de yeniden keşfedildi. O sırada Bilgisayar Tarihi Müzesi’nden Al Kussow, onu yayınlayıp yayınlamayacağına karar verecek olan Apple’a göndereceğini duyurdu. Anlaşılan bu uzun sürmüştü. 2018’de halka sunulabileceğine dair orijinal umut gerçekleşmedi.
Bilgisayar Müzesi, üreticilerin onayıyla tarihi kaynak kodunu ilk kez yayınlamıyor. İlgilenen taraflar ayrıca CHM web sitesinde Adobe Photoshop, Apple II DOS veya Apple MacPaint kodunu görüntüleyebilir.
(mki)
Haberin Sonu