Professional
New member
AYM, Zonguldak Göktepe köyünde, bir şirketin satın aldığı arazinin ‘kıyı kenar çizgisi’ ortasında kaldığı ve hukuken satılamayacağı sebebi öne sürülerek tapusunun tazminatsız iptalini mülkiyet hakkının ihlali olduğuna ve bir daha yargılamaya hükmetti. AYM, tapuya düşülen ‘davalıdır’ kaydının devletin tazminat yükü ve sorumluluğunu ortadan kaldırmayacağına dikkat çekti.
AYM sonucu ışığında, tapusu iptal edilen ve tazminat davası da reddedilen müracaatçı şirkete tazminat ödenecek. Mülkiyet hakkını güçlendiren AYM sonucu, emsal müracaatlar tarafından lehe örnek niteliği taşıyor.
DAVALI ŞERHİ İŞLENDİ
Dünkü Resmi Gazete’de yayımlanan AYM sonucuna göre, 1983’te Göktepe köyündeki 649 numaralı parsel arazi kadastro çalışmaları kararı A.B. ismine tescil edildi. Hazine, 1996’da taşınmazın kıyı kenar çizgisinin ortasında kaldığı sebebi öne sürülerek tapusunun iptali için dava açtı. Arazi için ‘davalıdır’ şerhi tapu kayıtlarına işlendi. Dava devam ederken, A.B.’nin mirasçıları 2008’de taşınmazı sattı. Şirket de bu davaya dahil edildi. Mahkemece 2012’de, arazinin tapusu kıyı kenar çizgisi ortasında kaldığı nedeni öne sürülerek iptal edildi. Taşınmazın özel mülkiyete husus olmasının hukuken mümkün olmadığı açıklandı. Tapusu iptal edilen şirket, Hazine aleyhine satın alma bedeli olarak ödediği paranın tazminat olarak ödenmesi için dava açtı. Bu dava 2015’te reddedildi. Bunun üzerine şirket, 18 Şubat 2019’da AYM’ye ferdi müracaatta bulundu.
AYM KARARI
AYM 24 Kasım 20212’de oy oldukcaluğu ile ihlal ve bir daha yargılamaya hükmetti. AYM, Türk hukukuna göre tapu sicilinin yanlışlı tutulmasından kaynaklanan ziyanların devlet tarafınca tazmin edileceğine, zararın kusuru bulunan gorevlilere rücu edebileceğine vurgu yaptı. AYM sonucu özetle şu biçimde: “Tapu kayıtlarının oluşturulması ve tutulması kamu makamlarının nezaretinde olduğuna göre kıyı kenar çizgisinin ortasında kalmasına karşın yanlışlı olarak bu kayıtların oluşturulması halinde de bir daha devletin sorumlu olması natüreldir. Kamu otoriteleri bu kayıtları şahsen oluşturan ve tutanlardır. Kamu otoritelerinin oluşturduğu kaydın yanılgılı olması niçiniyle doğan sorumluluğundan müracaatçının tapunun iptal edileceğini öngorebileceğine atıfla kurtulması düşünülemez. Devletin yanılgılı olarak oluşturduğu tapunun alış ve satış süreçlerine husus edilmesi hukuken yasak olmadığı üzere somut hadisede Mahkemenin taşınmazın satışının engellenmesi tarafında ihtiyati önlem sonucu vermediğini de gözden kaçırmamak gerekir. Müracaatçının, Hazine tarafınca iptal davasına bahis edilen bir taşınmazı satın almış olması Anayasa’nın 35. hususundaki teminatları etkisiz kılmamaktadır. Anayasa’nın 35. hususunda garanti altına alman mülkiyet hakkı Hazine tarafınca iptal davasına husus edilen bir taşınmazı satın alan kişi tarafından de caridir. ‘Davalıdır’ kaydı bulunan taşınmazın öteki bir şahsa satılmış olması, tapu sicilini yanlışsız oluşturma sorumluluğunu ihlal etmesinin neticelerina katlanmaktan devleti kurtarmamalıdır.”
AYM sonucu ışığında, tapusu iptal edilen ve tazminat davası da reddedilen müracaatçı şirkete tazminat ödenecek. Mülkiyet hakkını güçlendiren AYM sonucu, emsal müracaatlar tarafından lehe örnek niteliği taşıyor.
DAVALI ŞERHİ İŞLENDİ
Dünkü Resmi Gazete’de yayımlanan AYM sonucuna göre, 1983’te Göktepe köyündeki 649 numaralı parsel arazi kadastro çalışmaları kararı A.B. ismine tescil edildi. Hazine, 1996’da taşınmazın kıyı kenar çizgisinin ortasında kaldığı sebebi öne sürülerek tapusunun iptali için dava açtı. Arazi için ‘davalıdır’ şerhi tapu kayıtlarına işlendi. Dava devam ederken, A.B.’nin mirasçıları 2008’de taşınmazı sattı. Şirket de bu davaya dahil edildi. Mahkemece 2012’de, arazinin tapusu kıyı kenar çizgisi ortasında kaldığı nedeni öne sürülerek iptal edildi. Taşınmazın özel mülkiyete husus olmasının hukuken mümkün olmadığı açıklandı. Tapusu iptal edilen şirket, Hazine aleyhine satın alma bedeli olarak ödediği paranın tazminat olarak ödenmesi için dava açtı. Bu dava 2015’te reddedildi. Bunun üzerine şirket, 18 Şubat 2019’da AYM’ye ferdi müracaatta bulundu.
AYM KARARI
AYM 24 Kasım 20212’de oy oldukcaluğu ile ihlal ve bir daha yargılamaya hükmetti. AYM, Türk hukukuna göre tapu sicilinin yanlışlı tutulmasından kaynaklanan ziyanların devlet tarafınca tazmin edileceğine, zararın kusuru bulunan gorevlilere rücu edebileceğine vurgu yaptı. AYM sonucu özetle şu biçimde: “Tapu kayıtlarının oluşturulması ve tutulması kamu makamlarının nezaretinde olduğuna göre kıyı kenar çizgisinin ortasında kalmasına karşın yanlışlı olarak bu kayıtların oluşturulması halinde de bir daha devletin sorumlu olması natüreldir. Kamu otoriteleri bu kayıtları şahsen oluşturan ve tutanlardır. Kamu otoritelerinin oluşturduğu kaydın yanılgılı olması niçiniyle doğan sorumluluğundan müracaatçının tapunun iptal edileceğini öngorebileceğine atıfla kurtulması düşünülemez. Devletin yanılgılı olarak oluşturduğu tapunun alış ve satış süreçlerine husus edilmesi hukuken yasak olmadığı üzere somut hadisede Mahkemenin taşınmazın satışının engellenmesi tarafında ihtiyati önlem sonucu vermediğini de gözden kaçırmamak gerekir. Müracaatçının, Hazine tarafınca iptal davasına bahis edilen bir taşınmazı satın almış olması Anayasa’nın 35. hususundaki teminatları etkisiz kılmamaktadır. Anayasa’nın 35. hususunda garanti altına alman mülkiyet hakkı Hazine tarafınca iptal davasına husus edilen bir taşınmazı satın alan kişi tarafından de caridir. ‘Davalıdır’ kaydı bulunan taşınmazın öteki bir şahsa satılmış olması, tapu sicilini yanlışsız oluşturma sorumluluğunu ihlal etmesinin neticelerina katlanmaktan devleti kurtarmamalıdır.”