Samuag
New member
Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Zonguldak Meslek Yüksekokulu Madencilik ve Maden Çıkarma Kısmı Lideri Prof. Dr. Kemal Barış, Türkiye’de teknik olarak havalandırmaya ehemmiyet verilmediğini söylemiş oldu.
Amasra’da meydana gelen maden kazasının tüm taraflarıyla araştırılarak misal kazaların önlenmesine yönelik önlemlerin belirlenmesi emeliyle kurulan TBMM Araştırma Kurulu, AK Parti Kayseri Milletvekili Taner Yıldız başkanlığında toplandı.
Prof. Dr. Kemal Barış, Kurulda yaptığı sunumda, yer altı kömür ocaklarında iş güvenliği ve havalandırmanın ehemmiyetine değindi.
“TÜM OCAKLAR GRİZULU KABUL EDİLMELİ”
Yer altı ocaklarında havalandırmanın gereğince faal olmaması halinde alınan öteki tedbirlerin hayli fazla mana taşımayacağının altını çizen Barış şunları kaydetti:
“Tüm kömür ocakları grizulu olarak kabul edilmeli. Her vakit havalandırmaya bakmak gerekiyor. Gerçek havalandırma yapmazsanız gazı bir yerde biriktirir ve patlatırsınız. Metanla uğraşta havanın ölçüsü kadar suratı da kıymetlidir. Metan havadan yavaşça bir gaz olduğu için katmanlaşma eğilimi gösteriyor. Şayet kâfi türbülans sağlayamazsanız o galeri ortasında metan tavanda birikir. Bu noktada hava suratı dikkate alınması gereken bir parametredir.”
Barış, Türkiye’de teknik olarak havalandırmaya kıymet verilmediğini ileri sürerek “Türkiye’de 250 ocak gezdim, genelinde havalandırma sıkıntısını görmek mümkün. Havalandırma şayet faal değilse bir yerde, hiç bir şeyi konuşmanın da manası yok. Zira çalışamazsınız. Temel emeller doğrultusunda çalışma alanına kâfi ölçüde hava göndermeniz gerekiyor. İçeride gazlar, tozlar, buharlar üzere kirleticiler bulunuyor. Bu kirleticileri kesinlikle muhakkak konsantrasyonların altında tutmak gerekiyor. Ocaklarda yalnızca havalandırmaya ehemmiyet verilmeli.” diye konuştu.
Hacettepe Üniversitesi Maden Mühendisliği Kısmı Maden İşletme Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Bahtiyar Ünver, Komitedeki sunumunda, Türkiye’de madencilik bölümünde yaşanan kazaların önlenmesi ve sürdürülebilir madencilik yapılmasının sağlanması için bilhassa Soma kazasından daha sonra ağır çalışmaların olduğunu anlattı.
“İÇ DENETLEME SİSTEMİ KURULMALI”
Maden alanlarında dıştan epey iç kontrolün kıymetli olduğunu ve bunun 24 saat temeline dayalı gerçekleştirilmesi gerektiğini vurgulayan Ünver, “Maden alanlarında her dakika, her gün şartlar değişebilir, birinci değerlendirmede bütün gaz pahaları sonlar içerisinde olabilir lakin bir saat daha sonra o kıymetin belirlenen noktada kalacağını garanti edemezsiniz. ötürüsıyla madenlerde iç denetleme sisteminin kurulması gerekir. Temel denetleme prensibi milletlerarası standartlara uygun değilse burada aslına bakarsanız inançlı ve verimli bir çalışma yapmak mümkün değildir.” dedi.
Ünver, denetleme açısından madenlerin düşük, orta ve yüksek risk kümelerine bakılırsa sınıflandırılması gerektiğini işaret ederek buna göre uzman denetçilerin nazaranvlendirilmesinin kıymetine değindi.
Gelişmiş ülkelerdeki uygulamalarda, tüm risklerin denetim edilebilir derecede olduğunu vurgulayan Ünver kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Denetlemenin temel gayesi bir madene giderek ceza kesmek olmamalıdır. Olağan ki bir sorun var ise bunun bir yaptırımı olacak lakin denetçinin temel niyeti, oradaki işleyişin düzeltilmesine katkı sağlamak olmalıdır. Maden alanında güvenlik kadar verimlilik de kıymetlidir. Alınacak tedbirler yalnızca güvenlik için değil verimlilik için de kıymetlidir. Kontroller, neler yapılması gerektiğini ortaya koyacak ve yanılgıların, eksikliklerin yanı sıra bunun düzeltilmesi konusunda madenciye rehber olacak. Denetçi madenciyle karşı karşıya değil, omuz omuza olacak, tahlil ortağı olacak.”
Ünver, maden kazaları tahlilinin, mevzunun uzmanlarınca oluşturulacak takımla yapılması gerektiğini, aksi biçimde bu cins kazaların konuşulmaya devam edeceğini kelamlarına ekledi.
İŞ KAZALARININ YARATTIĞI KAYIP
ODTÜ Maden Mühendisliği Kısmı Lider Yardımcısı Prof. Dr. Nuray Demirel de metanın renksiz, kokusuz, patlayıcı ve parlayıcı bir gaz olduğunu, özgül yükü niçiniyle tavanda toplandığını anlattı.
En düşük tutuşma sıcaklığının 510 santigrat derece olduğunu, oluşan gaz sıkışması niçiniyle yaşanan patlamalardaki ortam sıcaklığının 1850 ile 2650 santigrat dereceye ulaşabildiğini söz eden Demirel şu biçimde bilgi verdi:
“Bu patlamalarda ortam zehirli ve boğucu gazlarla doluyor. Ortamda kömür tozu mevcutsa ve kömür tozuyla ilgili bir tedbir yoksa da ardından kömür tozu patlamalarını da tetikliyor. Alev suratı saniyede 300 fite kadar ulaşabiliyor; yaklaşık 329 kilometre/saat süratle alevler, alev dalgası süratle ileriye gerçek yayılıyor. Kömür toz denetimi de metan denetimi kadar kıymetlidir. Metan patlaması özelinde, kazaların en doruktan başlayarak sonuna kadar niçinlerinin ortaya çıkarılarak kök niçinlerin bulunması gerekiyor. Şayet bu kök niçinler bulunmaz ve kazalardan dersler alınmazsa bu kazalar yaşanmaya devam edecektir. O yüzden, bu kazadan ders olarak kök niçinlerin tespit edilip giderilmesi gerekiyor.”
Demirel, maden kazalarının, telafisi mümkün olmayan can kayıplarının yanında ekonomik kayıplara da yol açtığına dikkati çekti.
ILO bilgilerine göre, her yıl gayrisafi ulusal hasılanın yüzde 4 ila 16’sının, iş kazaları ve meslek hastalıkları niçiniyle kaybolduğunu anlatan Demirel, “Ülkemizde 2021 yılı gayrisafi ulusal hasıla 815,3 milyar dolar olarak kaydedilmiş. Optimist bir iddiayla bunu yüzde 10 olarak kabul edersek her yıl iş kazaları ve meslek hastalıkları için kaybolan bütçeyi 81,5 milyar dolar yıllık kayıp olduğunu söyleyebiliriz. Şayet bu parayla iş sıhhati güvenliğinin standartlarının uygunlaştırılması için yatırımlar yapılmış olsaydı tahminen bu kazaları bugün yaşamamış olacaktık.” tabirini kullandı.
Konya Teknik Üniversitesi Maden Mühendisliği Kısmı Maden Mekanizasyon ve Teknolojisi Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Niyazi Bilim ise grizu patlamasının merkezine uzak olan şahısların, merkezde bulunanlardan daha fazla patlamadan etkilendiklerini söylemiş oldu.
Amasra’da meydana gelen maden kazasının tüm taraflarıyla araştırılarak misal kazaların önlenmesine yönelik önlemlerin belirlenmesi emeliyle kurulan TBMM Araştırma Kurulu, AK Parti Kayseri Milletvekili Taner Yıldız başkanlığında toplandı.
Prof. Dr. Kemal Barış, Kurulda yaptığı sunumda, yer altı kömür ocaklarında iş güvenliği ve havalandırmanın ehemmiyetine değindi.
“TÜM OCAKLAR GRİZULU KABUL EDİLMELİ”
Yer altı ocaklarında havalandırmanın gereğince faal olmaması halinde alınan öteki tedbirlerin hayli fazla mana taşımayacağının altını çizen Barış şunları kaydetti:
“Tüm kömür ocakları grizulu olarak kabul edilmeli. Her vakit havalandırmaya bakmak gerekiyor. Gerçek havalandırma yapmazsanız gazı bir yerde biriktirir ve patlatırsınız. Metanla uğraşta havanın ölçüsü kadar suratı da kıymetlidir. Metan havadan yavaşça bir gaz olduğu için katmanlaşma eğilimi gösteriyor. Şayet kâfi türbülans sağlayamazsanız o galeri ortasında metan tavanda birikir. Bu noktada hava suratı dikkate alınması gereken bir parametredir.”
Barış, Türkiye’de teknik olarak havalandırmaya kıymet verilmediğini ileri sürerek “Türkiye’de 250 ocak gezdim, genelinde havalandırma sıkıntısını görmek mümkün. Havalandırma şayet faal değilse bir yerde, hiç bir şeyi konuşmanın da manası yok. Zira çalışamazsınız. Temel emeller doğrultusunda çalışma alanına kâfi ölçüde hava göndermeniz gerekiyor. İçeride gazlar, tozlar, buharlar üzere kirleticiler bulunuyor. Bu kirleticileri kesinlikle muhakkak konsantrasyonların altında tutmak gerekiyor. Ocaklarda yalnızca havalandırmaya ehemmiyet verilmeli.” diye konuştu.
Hacettepe Üniversitesi Maden Mühendisliği Kısmı Maden İşletme Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Bahtiyar Ünver, Komitedeki sunumunda, Türkiye’de madencilik bölümünde yaşanan kazaların önlenmesi ve sürdürülebilir madencilik yapılmasının sağlanması için bilhassa Soma kazasından daha sonra ağır çalışmaların olduğunu anlattı.
“İÇ DENETLEME SİSTEMİ KURULMALI”
Maden alanlarında dıştan epey iç kontrolün kıymetli olduğunu ve bunun 24 saat temeline dayalı gerçekleştirilmesi gerektiğini vurgulayan Ünver, “Maden alanlarında her dakika, her gün şartlar değişebilir, birinci değerlendirmede bütün gaz pahaları sonlar içerisinde olabilir lakin bir saat daha sonra o kıymetin belirlenen noktada kalacağını garanti edemezsiniz. ötürüsıyla madenlerde iç denetleme sisteminin kurulması gerekir. Temel denetleme prensibi milletlerarası standartlara uygun değilse burada aslına bakarsanız inançlı ve verimli bir çalışma yapmak mümkün değildir.” dedi.
Ünver, denetleme açısından madenlerin düşük, orta ve yüksek risk kümelerine bakılırsa sınıflandırılması gerektiğini işaret ederek buna göre uzman denetçilerin nazaranvlendirilmesinin kıymetine değindi.
Gelişmiş ülkelerdeki uygulamalarda, tüm risklerin denetim edilebilir derecede olduğunu vurgulayan Ünver kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Denetlemenin temel gayesi bir madene giderek ceza kesmek olmamalıdır. Olağan ki bir sorun var ise bunun bir yaptırımı olacak lakin denetçinin temel niyeti, oradaki işleyişin düzeltilmesine katkı sağlamak olmalıdır. Maden alanında güvenlik kadar verimlilik de kıymetlidir. Alınacak tedbirler yalnızca güvenlik için değil verimlilik için de kıymetlidir. Kontroller, neler yapılması gerektiğini ortaya koyacak ve yanılgıların, eksikliklerin yanı sıra bunun düzeltilmesi konusunda madenciye rehber olacak. Denetçi madenciyle karşı karşıya değil, omuz omuza olacak, tahlil ortağı olacak.”
Ünver, maden kazaları tahlilinin, mevzunun uzmanlarınca oluşturulacak takımla yapılması gerektiğini, aksi biçimde bu cins kazaların konuşulmaya devam edeceğini kelamlarına ekledi.
İŞ KAZALARININ YARATTIĞI KAYIP
ODTÜ Maden Mühendisliği Kısmı Lider Yardımcısı Prof. Dr. Nuray Demirel de metanın renksiz, kokusuz, patlayıcı ve parlayıcı bir gaz olduğunu, özgül yükü niçiniyle tavanda toplandığını anlattı.
En düşük tutuşma sıcaklığının 510 santigrat derece olduğunu, oluşan gaz sıkışması niçiniyle yaşanan patlamalardaki ortam sıcaklığının 1850 ile 2650 santigrat dereceye ulaşabildiğini söz eden Demirel şu biçimde bilgi verdi:
“Bu patlamalarda ortam zehirli ve boğucu gazlarla doluyor. Ortamda kömür tozu mevcutsa ve kömür tozuyla ilgili bir tedbir yoksa da ardından kömür tozu patlamalarını da tetikliyor. Alev suratı saniyede 300 fite kadar ulaşabiliyor; yaklaşık 329 kilometre/saat süratle alevler, alev dalgası süratle ileriye gerçek yayılıyor. Kömür toz denetimi de metan denetimi kadar kıymetlidir. Metan patlaması özelinde, kazaların en doruktan başlayarak sonuna kadar niçinlerinin ortaya çıkarılarak kök niçinlerin bulunması gerekiyor. Şayet bu kök niçinler bulunmaz ve kazalardan dersler alınmazsa bu kazalar yaşanmaya devam edecektir. O yüzden, bu kazadan ders olarak kök niçinlerin tespit edilip giderilmesi gerekiyor.”
Demirel, maden kazalarının, telafisi mümkün olmayan can kayıplarının yanında ekonomik kayıplara da yol açtığına dikkati çekti.
ILO bilgilerine göre, her yıl gayrisafi ulusal hasılanın yüzde 4 ila 16’sının, iş kazaları ve meslek hastalıkları niçiniyle kaybolduğunu anlatan Demirel, “Ülkemizde 2021 yılı gayrisafi ulusal hasıla 815,3 milyar dolar olarak kaydedilmiş. Optimist bir iddiayla bunu yüzde 10 olarak kabul edersek her yıl iş kazaları ve meslek hastalıkları için kaybolan bütçeyi 81,5 milyar dolar yıllık kayıp olduğunu söyleyebiliriz. Şayet bu parayla iş sıhhati güvenliğinin standartlarının uygunlaştırılması için yatırımlar yapılmış olsaydı tahminen bu kazaları bugün yaşamamış olacaktık.” tabirini kullandı.
Konya Teknik Üniversitesi Maden Mühendisliği Kısmı Maden Mekanizasyon ve Teknolojisi Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Niyazi Bilim ise grizu patlamasının merkezine uzak olan şahısların, merkezde bulunanlardan daha fazla patlamadan etkilendiklerini söylemiş oldu.