Guclu
New member
**\Engellilere Kibarca Ne Denir?\**
Engellilik, toplumda her bireyi etkileyen önemli bir konu olup, bu konuda dikkat edilmesi gereken en önemli hususlardan biri de kullanılan dil ve ifadelerin nasıl bir izlenim bıraktığıdır. İnsanlar, bazen farkında olmadan engellilere yönelik dil kullanımlarında, olumsuz bir imaj yaratabilecek ifadeler kullanabilirler. Bu yazıda, engellilere yönelik daha duyarlı ve kibar bir dil kullanmanın önemini ele alacak, bu konuda doğru ve nazik ifadelerle nasıl konuşulması gerektiğine dair bilgiler sunacağız.
**\Engellilere Yönelik Dil Kullanımının Önemi\**
Dil, toplumsal değerlerin, inançların ve tutumların bir yansımasıdır. Engellilere yönelik kullanılan dil, bir toplumun engellilik konusundaki duyarlılığına işaret eder. Bir kişinin engelliliği üzerinden yapılan dilsel yaklaşımlar, toplumun o kişiye nasıl davrandığını ve ona ne kadar saygı gösterdiğini de gösterir. Dolayısıyla, engellilere kibarca hitap etmek, sadece bir zarafet göstergesi değil, aynı zamanda engellilik konusunda daha kapsayıcı ve eşitlikçi bir toplum yaratmanın adımlarından biridir.
**\Engelli Kişilere Hangi İfadelerle Hitap Edilmeli?\**
Engellilere yönelik kullanılacak ifadelerde, onların kimliklerine saygı göstermek ve onları sadece engelleriyle tanımlamaktan kaçınmak önemlidir. İşte engellilere yönelik nazik ve doğru ifadeler:
1. **"Engelli birey" yerine "birey" kullanımı**
Engellilere hitap ederken, "engelli" kelimesinin birey ya da insan kimliğini ön plana çıkaran bir şekilde kullanılması gerekir. Örneğin, "engelli insan" yerine "birey" kelimesi kullanılabilir. Böylece, engellilik bir sıfat olmaktan çıkar, kişiyi tanımlayan bir özellik olarak değil, sadece bir durum olarak kabul edilir.
2. **"Fiziksel engel" yerine "fiziksel farklılık" kullanımı**
Bir kişiye fiziksel engelinden bahsederken, onu tanımlarken "farklılık" terimi kullanılabilir. Bu, kişinin fiziksel kapasitesinin toplumun genel normlarından farklı olduğunu ifade eder, ancak yine de onlara bir insan olarak değer verildiğini hissettirir.
3. **"Felçli" yerine "hareket kısıtlılığı olan" kullanımı**
"Felçli" kelimesi, fiziksel bir durumu tanımlamak için yaygın olarak kullanılsa da, bazı kişiler bu terimi küçümseyici veya sınırlayıcı bir ifade olarak algılayabilir. Daha duyarlı bir kullanım, “hareket kısıtlılığı olan kişi” şeklinde olabilir. Bu tür ifadeler, kişiyi sadece fiziksel durumu üzerinden değil, daha geniş bir perspektiften tanımlar.
4. **"Zihinsel engelli" yerine "bilişsel farklılıklar yaşayan" kullanımı**
Zihinsel engelli bir kişiyi tanımlarken, onu sadece "engelli" olarak tanımlamak yerine "bilişsel farklılıklar yaşayan" gibi daha açık ve daha saygılı bir dil kullanılabilir. Bu ifade, engelliliği bir eksiklik veya yetersizlik olarak değil, farklı bir özellik olarak ele alır.
**\Engellilere Yönelik Olumsuz Dil Kullanımından Kaçınılmalı mı?\**
Toplumda sıkça karşılaşılan bazı ifadeler, engellilere karşı olumsuz bir bakış açısını pekiştirebilir. Bu tür dil kullanımlarından kaçınılması, toplumsal duyarlılığın arttırılmasına büyük katkı sağlar. İşte kaçınılması gereken bazı yaygın ifadeler:
1. **"Sakat" ve "engelli" gibi küçümseyici terimler**
"Sakat" kelimesi, engelli kişileri küçümseyen ve onları toplumdan dışlayan bir anlam taşır. Bu tür ifadeler, kişilerin engellerini bir eksiklik olarak gösterir. Bunun yerine daha saygılı ve insan odaklı ifadeler tercih edilmelidir.
2. **"Düşük zekalı" ve "geri zekalı" gibi etiketlemeler**
Zihinsel engelliliği olan bireylere yönelik "geri zekalı" gibi aşağılayıcı ifadeler, kişinin insanlık onurunu zedeler. Daha doğru ve nazik bir yaklaşım, bilişsel farklılıkları kabul etmek ve bireyi bir insan olarak tanımaktır.
3. **"Özürlü" kelimesi**
Bu kelime, "engelli" ya da "fiziksel farklılık" gibi ifadelerden daha olumsuz bir çağrışım yaratabilir. Bunun yerine, "engelli" kelimesi daha nötr ve doğru bir tercih olabilir.
**\Engellilere Kibarca Hitap Ederken Nelere Dikkat Edilmelidir?\**
1. **İnsanları "engel"iyle tanımlamaktan kaçının**
Bir kişinin engelli olduğunu söylemek, onu yalnızca engeliyle tanımlamak anlamına gelir. Bu, kişiyi başka bir şekilde tanımaya yönelik fırsatları engeller. Engelli bireyler, birer insan olarak değerli olup, tüm yönleriyle takdir edilmelidir.
2. **Açık, saygılı ve anlamlı bir dil kullanın**
Engelli kişilere hitap ederken, yalnızca doğru terimleri kullanmakla kalmayın; aynı zamanda onlarla olan ilişkinizde saygılı, açık ve anlamlı bir dil kullanmaya özen gösterin. Engelli kişilerin gereksinimlerini anlamak ve bunlara saygı duymak, empatiyi geliştiren bir yaklaşımdır.
3. **Engelli kişilerin "yardıma" ihtiyaçları olup olmadığını sormak**
Engelli bireylere yardımcı olmak, genellikle iyi niyetli bir hareket olarak görülse de, her bireyin bağımsızlık düzeyi farklıdır. Dolayısıyla, onlara yardım teklif ederken, bunu nazik bir şekilde sormak gerekir. Örneğin, "Yardım edebilir miyim?" gibi ifadeler, bireyi rencide etmeden destek teklifinde bulunmanızı sağlar.
4. **Kelimeleri vurgularken dikkatli olun**
Bir engeli tanımlarken, kelimenin vurgusu büyük önem taşır. Engelli bir kişinin engeli değil, kişiliği, yetenekleri ve başarıları ön plana çıkmalıdır. "Bir görme engelli" yerine "görme engelli bir insan" gibi bir kullanım daha saygılıdır.
**\Engellilere Yönelik Toplumsal Bakış Açısını Değiştiren İfadeler\**
Toplumda engellilere yönelik daha kibar ve duyarlı bir dil kullanımı, toplumsal algının değişmesine katkı sağlar. İnsanlar engellilik durumunu sadece bireyin yaşam kalitesini etkilemeyen, aynı zamanda onları desteklemeyi gerektiren bir durum olarak görmeye başlar. Engellilerin bağımsızlıklarını artırmak ve onları topluma daha etkin bir şekilde katılım göstermeye teşvik etmek için, dilin gücünden yararlanmak oldukça önemlidir.
**\Sonuç\**
Engellilere yönelik kibarca hitap etmenin, toplumda daha saygılı ve eşitlikçi bir ortam oluşturma adına büyük bir önemi vardır. Duyarlı dil kullanımı, sadece sözlü değil, aynı zamanda toplumsal bir sorumluluk anlamına gelir. Bireylerin, engellilik durumunu anlamadan, kişiyi engeli üzerinden tanımlamaktan kaçınarak, daha kapsayıcı ve insana değer veren bir dil kullanmaları gerekir. Bu, toplumsal bilinçlenmenin artmasını sağlar ve engelliliği yalnızca bir zorluk olarak görmektense, insanın hayatındaki doğal bir farklılık olarak kabul edilmesini sağlar.
Engellilik, toplumda her bireyi etkileyen önemli bir konu olup, bu konuda dikkat edilmesi gereken en önemli hususlardan biri de kullanılan dil ve ifadelerin nasıl bir izlenim bıraktığıdır. İnsanlar, bazen farkında olmadan engellilere yönelik dil kullanımlarında, olumsuz bir imaj yaratabilecek ifadeler kullanabilirler. Bu yazıda, engellilere yönelik daha duyarlı ve kibar bir dil kullanmanın önemini ele alacak, bu konuda doğru ve nazik ifadelerle nasıl konuşulması gerektiğine dair bilgiler sunacağız.
**\Engellilere Yönelik Dil Kullanımının Önemi\**
Dil, toplumsal değerlerin, inançların ve tutumların bir yansımasıdır. Engellilere yönelik kullanılan dil, bir toplumun engellilik konusundaki duyarlılığına işaret eder. Bir kişinin engelliliği üzerinden yapılan dilsel yaklaşımlar, toplumun o kişiye nasıl davrandığını ve ona ne kadar saygı gösterdiğini de gösterir. Dolayısıyla, engellilere kibarca hitap etmek, sadece bir zarafet göstergesi değil, aynı zamanda engellilik konusunda daha kapsayıcı ve eşitlikçi bir toplum yaratmanın adımlarından biridir.
**\Engelli Kişilere Hangi İfadelerle Hitap Edilmeli?\**
Engellilere yönelik kullanılacak ifadelerde, onların kimliklerine saygı göstermek ve onları sadece engelleriyle tanımlamaktan kaçınmak önemlidir. İşte engellilere yönelik nazik ve doğru ifadeler:
1. **"Engelli birey" yerine "birey" kullanımı**
Engellilere hitap ederken, "engelli" kelimesinin birey ya da insan kimliğini ön plana çıkaran bir şekilde kullanılması gerekir. Örneğin, "engelli insan" yerine "birey" kelimesi kullanılabilir. Böylece, engellilik bir sıfat olmaktan çıkar, kişiyi tanımlayan bir özellik olarak değil, sadece bir durum olarak kabul edilir.
2. **"Fiziksel engel" yerine "fiziksel farklılık" kullanımı**
Bir kişiye fiziksel engelinden bahsederken, onu tanımlarken "farklılık" terimi kullanılabilir. Bu, kişinin fiziksel kapasitesinin toplumun genel normlarından farklı olduğunu ifade eder, ancak yine de onlara bir insan olarak değer verildiğini hissettirir.
3. **"Felçli" yerine "hareket kısıtlılığı olan" kullanımı**
"Felçli" kelimesi, fiziksel bir durumu tanımlamak için yaygın olarak kullanılsa da, bazı kişiler bu terimi küçümseyici veya sınırlayıcı bir ifade olarak algılayabilir. Daha duyarlı bir kullanım, “hareket kısıtlılığı olan kişi” şeklinde olabilir. Bu tür ifadeler, kişiyi sadece fiziksel durumu üzerinden değil, daha geniş bir perspektiften tanımlar.
4. **"Zihinsel engelli" yerine "bilişsel farklılıklar yaşayan" kullanımı**
Zihinsel engelli bir kişiyi tanımlarken, onu sadece "engelli" olarak tanımlamak yerine "bilişsel farklılıklar yaşayan" gibi daha açık ve daha saygılı bir dil kullanılabilir. Bu ifade, engelliliği bir eksiklik veya yetersizlik olarak değil, farklı bir özellik olarak ele alır.
**\Engellilere Yönelik Olumsuz Dil Kullanımından Kaçınılmalı mı?\**
Toplumda sıkça karşılaşılan bazı ifadeler, engellilere karşı olumsuz bir bakış açısını pekiştirebilir. Bu tür dil kullanımlarından kaçınılması, toplumsal duyarlılığın arttırılmasına büyük katkı sağlar. İşte kaçınılması gereken bazı yaygın ifadeler:
1. **"Sakat" ve "engelli" gibi küçümseyici terimler**
"Sakat" kelimesi, engelli kişileri küçümseyen ve onları toplumdan dışlayan bir anlam taşır. Bu tür ifadeler, kişilerin engellerini bir eksiklik olarak gösterir. Bunun yerine daha saygılı ve insan odaklı ifadeler tercih edilmelidir.
2. **"Düşük zekalı" ve "geri zekalı" gibi etiketlemeler**
Zihinsel engelliliği olan bireylere yönelik "geri zekalı" gibi aşağılayıcı ifadeler, kişinin insanlık onurunu zedeler. Daha doğru ve nazik bir yaklaşım, bilişsel farklılıkları kabul etmek ve bireyi bir insan olarak tanımaktır.
3. **"Özürlü" kelimesi**
Bu kelime, "engelli" ya da "fiziksel farklılık" gibi ifadelerden daha olumsuz bir çağrışım yaratabilir. Bunun yerine, "engelli" kelimesi daha nötr ve doğru bir tercih olabilir.
**\Engellilere Kibarca Hitap Ederken Nelere Dikkat Edilmelidir?\**
1. **İnsanları "engel"iyle tanımlamaktan kaçının**
Bir kişinin engelli olduğunu söylemek, onu yalnızca engeliyle tanımlamak anlamına gelir. Bu, kişiyi başka bir şekilde tanımaya yönelik fırsatları engeller. Engelli bireyler, birer insan olarak değerli olup, tüm yönleriyle takdir edilmelidir.
2. **Açık, saygılı ve anlamlı bir dil kullanın**
Engelli kişilere hitap ederken, yalnızca doğru terimleri kullanmakla kalmayın; aynı zamanda onlarla olan ilişkinizde saygılı, açık ve anlamlı bir dil kullanmaya özen gösterin. Engelli kişilerin gereksinimlerini anlamak ve bunlara saygı duymak, empatiyi geliştiren bir yaklaşımdır.
3. **Engelli kişilerin "yardıma" ihtiyaçları olup olmadığını sormak**
Engelli bireylere yardımcı olmak, genellikle iyi niyetli bir hareket olarak görülse de, her bireyin bağımsızlık düzeyi farklıdır. Dolayısıyla, onlara yardım teklif ederken, bunu nazik bir şekilde sormak gerekir. Örneğin, "Yardım edebilir miyim?" gibi ifadeler, bireyi rencide etmeden destek teklifinde bulunmanızı sağlar.
4. **Kelimeleri vurgularken dikkatli olun**
Bir engeli tanımlarken, kelimenin vurgusu büyük önem taşır. Engelli bir kişinin engeli değil, kişiliği, yetenekleri ve başarıları ön plana çıkmalıdır. "Bir görme engelli" yerine "görme engelli bir insan" gibi bir kullanım daha saygılıdır.
**\Engellilere Yönelik Toplumsal Bakış Açısını Değiştiren İfadeler\**
Toplumda engellilere yönelik daha kibar ve duyarlı bir dil kullanımı, toplumsal algının değişmesine katkı sağlar. İnsanlar engellilik durumunu sadece bireyin yaşam kalitesini etkilemeyen, aynı zamanda onları desteklemeyi gerektiren bir durum olarak görmeye başlar. Engellilerin bağımsızlıklarını artırmak ve onları topluma daha etkin bir şekilde katılım göstermeye teşvik etmek için, dilin gücünden yararlanmak oldukça önemlidir.
**\Sonuç\**
Engellilere yönelik kibarca hitap etmenin, toplumda daha saygılı ve eşitlikçi bir ortam oluşturma adına büyük bir önemi vardır. Duyarlı dil kullanımı, sadece sözlü değil, aynı zamanda toplumsal bir sorumluluk anlamına gelir. Bireylerin, engellilik durumunu anlamadan, kişiyi engeli üzerinden tanımlamaktan kaçınarak, daha kapsayıcı ve insana değer veren bir dil kullanmaları gerekir. Bu, toplumsal bilinçlenmenin artmasını sağlar ve engelliliği yalnızca bir zorluk olarak görmektense, insanın hayatındaki doğal bir farklılık olarak kabul edilmesini sağlar.