Samuag
New member
İklim değişikliği bugün gezegenimizin karşı karşıya kaldığı en büyük ve en acil tedbir alınması gereken sorunların başında gelmektedir. Bu bağlamda tesirli ve çabuk bir aksiyona geçemediğimiz takdirde karşı karşıya kalacağımız riskler gün be gün artmaktadır. İklim kaynaklı doğal afetlerin ve çok iklim olaylarının yıkıcılıklarının arttığına, daha fazla sıklıkta gözlemlenmeye başladığına şahit olduğumuz günlerden geçmekteyiz. Bu hususta araştırmalar yürüten Aon şirketinin hazırladığı “Hava, İklim ve Afet Öngörüsü” Raporuna bakılırsa, 2021 yılı global doğal felaketlerin 100 milyar dolardan fazla hasara mal olduğu altıncı yıl olarak gerçekleşmiş olup, bu altı yılın tamamı da 2011 yılından bu yana meydana gelmiştir. ötürüsıyla gezegenimizin doğal varlıklarını kaybetme riskinin yanı sıra, ekonomik olarak da fazlaca önemli bir riskle karşı karşıya durumdayız. Lakin iklim değişikliğinin maliyetlerini el alırken sadece geçmişte niye olduğu kayıp ve ziyanlara bakmak ve gelecekteki maliyetleri göz gerisi etmek bizi yanlış yönlendirecektir. Bu niçinle bahse bahis riskin hakikaten ne ölçüde olduğunu bakılırsabilmek ismine iklim değişikliğinin son periyotta niye olduğu ve onunla uğraş etmemenin maliyetlerini genel boyutlarıyla ortaya koymak fayda sağlayacaktır.
2021 YILINDAKİ SAYILAR KORKUTUCU BOYUTLARDA
Geride bıraktığımız 2021 yılı için Aon tarafınca hazırlanan rapora bakılırsa atmosfere bağlı olayların niye olduğu olaylar olarak tanımlanan ve sadece çok hava ile iklim değişikliği kaynaklı olayların sebep olduğu ekonomik maliyet 329 milyar doları bulmuştur. Bir öbür araştırmayı gerçekleştiren Christian Aid isimli kuruluşunun yayımladığı rapora nazaran ise dünyadaki çok hava olayları sıralandığında en yıkıcı olan hava olaylarının iklim değişikliğinden kaynaklandığı görülmekte olup, bu olaylardan birinci on sıradakilerin niye olduğu hasar sırf 2021 yılı için 170,3 milyar dolar olarak hesaplanmıştır. Tıpkı çalışmada ABD’de fazlaca büyük yıkıma niye olan IDA kasırgasının tek başına yaklaşık 65 milyar dolarlık bir maliyete niye olduğu, temmuz ayında Çin’in Henan eyaletinde meydana gelen sellerde 300’den çok kişinin öldüğü ve 17 milyar dolardan fazla maliyete yol açtığı, Avrupa’daki sellerin 240 kişinin vefatına ve 43 milyar dolarlık ekonomik hasara sebep olduğu, öteki çok hava olaylarının her birinin ise arkasında yaklaşık 1,5 milyar dolarlık hasar bıraktığı bulgusuna erişilmiştir. Öte yandan, bu varsayımların birçok sadece sigortalı kayıplara dayanmaktadır. Bir öteki deyişle 2021 yılında gerçekleşen çok hava olaylarının verdiği gerçek finansal maliyetlerin bu sayılardan daha da yüksek olması beklenen gözükmektedir.
Aktüel bir başka çalışma ise Avrupa Etraf Ajansı (AÇA) tarafınca yayınlanmış olup, rapora göre geride bıraktığımız 40 yıl mühletince çok hava ve iklim olaylarının niye olduğu ekonomik kayıplar 450 ila 520 milyar avro içinde değişiklik göstermiş, bu olaylar 85 bin ila 145 bin kişinin hayatını kaybetmesine niye olmuştur. Bu periyot boyunca en çok ekonomik kayıp sırasıyla, Almanya, Fransa ve İtalya’da gerçekleşmiştir. Toplam kayda geçirilen ekonomik kayıpların sırf %23’ünün sigortalanmış olması ise dikkat alımlı diğer bir bulgu olarak paylaşılmaktadır.
Aon tarafınca yayımlanan raporda ayrıyeten Türkiye’nin 2021 yılında yaşadığı hava ve iklim kaynaklı afetlerin maliyet varsayımları de paylaşılmıştır. Rapora göre geride bıraktığımız yılda taşkınlar kararında 400 milyon dolara yakın ekonomik kayıp meydana gelirken, orman yangınları kararında 290 milyon doların üzerinde bir maliyet ortaya çıkmıştır.
Görüldüğü üzere iklim kaynaklı hava olayları geçtiğimiz yıl başta olmak üzere son senelerda doğal mirasa ve gezegenimizin ömür şartlarına verdiği hasarın yanı sıra epey önemli ekonomik kayıplara da niye olmuştur. Bu bulgular bile acil harekete geçmemiz konusunda kâfi olacak seviyede olmakla birlikte, tedbir alınmaması durumunda karşılaşacağımız tabloya yönelik birkaç tahlili de paylaşmak kıymet arz edecektir.
“HEMEN HAREKETE GEÇMEZSEK MALİYETLER KATLANACAK”
Paris Anlaşması’yla birlikte ülkelerin üzerine uzlaşmaya vardığı; global sıcaklık artışını sanayi öncesi periyoda nazaran 2oC’nin altında tutma gayesinin sadece bir muahede hususu olmadığını, bunun insanlığın ve gezegenimizin yaşanabilir şartlarda kalmaya devam edebilmesi için bir mecburiyet olduğunun farkına varmamız gerekmektedir. Buna ek olarak şayet bu gayeye ulaşamazsak bir epeyce ülke için ekonomik çıkmazların yaşanması ihtimalini de göz önünde bulundurmamız artık kaçınılmaz bir hale gelmiştir.
Bu çerçevede farklı global sıcaklık artış senaryolarına göre modellemelerde bulunan Swiss RE şirketinin yayımladığı raporda, ülkeler Paris Mutabakatı maksadını temin etmeyi başarırlarsa, yüzyılın ortasına kadar ekonomik kayıplar kıymetsiz olarak nitelendirilebilecek seviyede gerçekleşme muhtemelliğine sahip bulunmaktadır. Öte yandan Swiss RE bu senaryonun çok güç olduğunu, mevcut gidişatın sürmesi halinde global sıcaklık artışının 2050 yılı prestijiyle 2,6oC’ye varacağını hesaplamakta olup, bu durumun gerçekleşmesi halinde ABD’nin 2oC maksadına uyulan senaryoya göre %7 daha az büyüyeceğini söz etmektedir. Emsal durumun Kanada, İngiltere ve Fransa üzere öteki gelişmiş ülkeler ortasında geçerli olduğunun açıklandıği rapora göre bu ülkelerin de %6 ila %10 içinde daha küçük bir büyüme kaydedeceklerinin öngörüldüğü belirtilmektedir. Benzeri bir tahlili ABD için yürüten Deloitte, iklim değişikliği konusunda alınan tedbirlerin yetersiz kalması durumunda önümüzdeki 50 yıl ortasında ABD iktisadına 14,5 trilyon dolarlık bir maliyetin ortaya çıkacağını, bu ölçekte bir ekonomik kaybın, GSYİH’nın yaklaşık %4’üne yahut sırf 2070 yılında 1,5 trilyon dolara muadil olacağını hesapladıklarını raporlamıştır.
Bu tablo yalnızca gelişmiş ülkelerle de hudutlu kalmamaktadır. Swiss RE’nin tahlilinde global sıcaklık artışı 2oC ile sınırlandırılsa dahi Malezya, Filipinler ve Tayland’da ekonomik büyüme sayılarının 2050 yılı prestijiyle beklediklerinin %20 altında gerçekleşeceği üzere korkutucu üzere tablo paylaşılmaktadır. Sıcaklık artışının 3,2oC’ye kadar vardığı senaryoda ise bu sayıların %33’lere kadar çıkması beklenmektedir. İlaveten bu senaryonun gerçekleşmesi halinde, mevcut beklentilere kıyasla Endonezya’nın %40, Hindistan’ın ise %35 daha az büyüme sayılarına sahip olacağı varsayım edilmektedir. Elbet bunun altında yatan sebep coğrafik pozisyonları sebebiyle daha yüksek sıcaklık düzeylerine maruz kalan, fakat altyapılarını ve ekonomilerini bu doğrultuda adapte etme konusunda daha az yeteneğe sahip fakir ülkeler için sonuçlar fazlaca daha vahim olacaktır. ötürüsıyla milletlerarası iklim değişikliği müzakerelerinde çoğunlukla lisana getirildiği ve bilimsel araştırmalarda öngörüldüğü üzere tüm ülkeler olarak 2oC gayesinin ötesine geçip 1,5oC amacına ulaşmak için uğraş sarf etmemiz bilhassa gelişmekte olan ülkeler için hayli daha fazla mana tabir etmektedir.
TÜRKİYE OLARAK TEDBİRLERİMİZİ ALIYORUZ
Danışmanlık firması McKinsey, 2050 yılı prestijiyle net sıfır emisyon maksatlarına ulaşılması için hükümetlerin, işletmelerin ve bireylerin güç ve arazi kullanım sistemlerine yaptıkları toplam global harcamayı yıllık 3,5 trilyon dolar kadar bir ölçüde arttırmaları gerektiği bulgusunu kamuoyuyla paylaşmıştır. Sayıların bilgilerina bakıldığında bu ölçü günümüzde gerçekleştirilen yatırımın ölçüsünün %60 fazlasına işaret etmektedir. McKinsey’in hesaplarına bakılırsa ayrıyeten 1 trilyon dolarlık bir ölçünün da yüksek emisyonlu varlıklardan düşük ve sıfır emisyonlu varlıklara bir daha tahsisi gerekmektedir. Özetle 2050 yılına kadar net sıfır emisyon gayesine ulaşabilmek için, global iktisatta esaslı bir dönüşümün gerçekleşmesi gerekmektedir.
Bu şuurla ülkemiz, Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde 2053 yılı net sıfır emisyonu gayemiz doğrultusunda süratle çalışmaktadır. bahsetmiş olduğumiz global dönüşümde öteki ülkelere örnek olacak biçimde Türkiye, Yeşil Kalkınma Devrimi’ni muvaffakiyetle uygulamak konusunda son derece kararlıdır. Bu kapsamda uzun periyotlu iklim değişikliği stratejisi ve aksiyon planına ek olarak uzun vadeli güç stratejilerimizi oluşturacak, yenilenebilir güce verdiğimiz ehemmiyeti göstereceğiz. Kentlerimizde güç verimliliği uygulamalarını daha da artıracak, kentsel ulaşımın elektrifikasyonunu sağlayacak, endüstride karbon ağır kesimlerin dönüşümü için stratejiler oluşturacak, döngüsel iktisat alanında adımlar atacağız. Yakın vakitte çıkartacağımız İklim Kanunu ile iklim değişikliğiyle çabayı yasal mevzuatımıza alacak, ulusal karbon fiyatlandırma düzeneğimizi yürürlüğe koyacak, dallarımıza yeşil üretim yapmalarını destekleyecek finansal teşvikler sunacağız. Bu ve gibisi siyasetler aracılığıyla önümüzdeki süreçte ülkemizin büyümesinin ve kalkınmasının önünde pürüz teşkil edebilecek iklim değişikliği kaynaklı maliyetlerin en aza indirilmesi için tüm uğraşımızı sergileyeceğiz. Ayrıyeten bahse mevzu politikalarımız hayata geçirilirken tüm paydaşlarımızla aktif bir irtibat halinde olacağız. Hakikaten muvaffakiyetle gerçekleştirmiş olduğumuz İklim Şurası da göstermiştir ki başta gençlerimiz olmak üzere tüm halkımız, kamu kurum ve kuruluşlarımız, iş dünyamız, akademisyenlerimiz ve sivil toplum örgütlerimiz iklim değişikliği sorunuyla gayret edebilmek ismine ellerinden gelen çabayı göstermekte son derece istekli olup, devletimizin siyasetlerine sonuna kadar güvenmektedirler. Bu noktada gezegenimizin doğal mirasına ve ekonomilerimize daha fazla ziyan vermemek bizim elimizdedir ve hepimizin ortak uğraşlarıyla muvaffakiyet gerçekleşecektir. Sonuçta, taraflı tarafsız herkes farkında olmalıdır ki gidecek öbür dünya yok!
2021 YILINDAKİ SAYILAR KORKUTUCU BOYUTLARDA
Geride bıraktığımız 2021 yılı için Aon tarafınca hazırlanan rapora bakılırsa atmosfere bağlı olayların niye olduğu olaylar olarak tanımlanan ve sadece çok hava ile iklim değişikliği kaynaklı olayların sebep olduğu ekonomik maliyet 329 milyar doları bulmuştur. Bir öbür araştırmayı gerçekleştiren Christian Aid isimli kuruluşunun yayımladığı rapora nazaran ise dünyadaki çok hava olayları sıralandığında en yıkıcı olan hava olaylarının iklim değişikliğinden kaynaklandığı görülmekte olup, bu olaylardan birinci on sıradakilerin niye olduğu hasar sırf 2021 yılı için 170,3 milyar dolar olarak hesaplanmıştır. Tıpkı çalışmada ABD’de fazlaca büyük yıkıma niye olan IDA kasırgasının tek başına yaklaşık 65 milyar dolarlık bir maliyete niye olduğu, temmuz ayında Çin’in Henan eyaletinde meydana gelen sellerde 300’den çok kişinin öldüğü ve 17 milyar dolardan fazla maliyete yol açtığı, Avrupa’daki sellerin 240 kişinin vefatına ve 43 milyar dolarlık ekonomik hasara sebep olduğu, öteki çok hava olaylarının her birinin ise arkasında yaklaşık 1,5 milyar dolarlık hasar bıraktığı bulgusuna erişilmiştir. Öte yandan, bu varsayımların birçok sadece sigortalı kayıplara dayanmaktadır. Bir öteki deyişle 2021 yılında gerçekleşen çok hava olaylarının verdiği gerçek finansal maliyetlerin bu sayılardan daha da yüksek olması beklenen gözükmektedir.
Aktüel bir başka çalışma ise Avrupa Etraf Ajansı (AÇA) tarafınca yayınlanmış olup, rapora göre geride bıraktığımız 40 yıl mühletince çok hava ve iklim olaylarının niye olduğu ekonomik kayıplar 450 ila 520 milyar avro içinde değişiklik göstermiş, bu olaylar 85 bin ila 145 bin kişinin hayatını kaybetmesine niye olmuştur. Bu periyot boyunca en çok ekonomik kayıp sırasıyla, Almanya, Fransa ve İtalya’da gerçekleşmiştir. Toplam kayda geçirilen ekonomik kayıpların sırf %23’ünün sigortalanmış olması ise dikkat alımlı diğer bir bulgu olarak paylaşılmaktadır.
Aon tarafınca yayımlanan raporda ayrıyeten Türkiye’nin 2021 yılında yaşadığı hava ve iklim kaynaklı afetlerin maliyet varsayımları de paylaşılmıştır. Rapora göre geride bıraktığımız yılda taşkınlar kararında 400 milyon dolara yakın ekonomik kayıp meydana gelirken, orman yangınları kararında 290 milyon doların üzerinde bir maliyet ortaya çıkmıştır.
Görüldüğü üzere iklim kaynaklı hava olayları geçtiğimiz yıl başta olmak üzere son senelerda doğal mirasa ve gezegenimizin ömür şartlarına verdiği hasarın yanı sıra epey önemli ekonomik kayıplara da niye olmuştur. Bu bulgular bile acil harekete geçmemiz konusunda kâfi olacak seviyede olmakla birlikte, tedbir alınmaması durumunda karşılaşacağımız tabloya yönelik birkaç tahlili de paylaşmak kıymet arz edecektir.
“HEMEN HAREKETE GEÇMEZSEK MALİYETLER KATLANACAK”
Paris Anlaşması’yla birlikte ülkelerin üzerine uzlaşmaya vardığı; global sıcaklık artışını sanayi öncesi periyoda nazaran 2oC’nin altında tutma gayesinin sadece bir muahede hususu olmadığını, bunun insanlığın ve gezegenimizin yaşanabilir şartlarda kalmaya devam edebilmesi için bir mecburiyet olduğunun farkına varmamız gerekmektedir. Buna ek olarak şayet bu gayeye ulaşamazsak bir epeyce ülke için ekonomik çıkmazların yaşanması ihtimalini de göz önünde bulundurmamız artık kaçınılmaz bir hale gelmiştir.
Bu çerçevede farklı global sıcaklık artış senaryolarına göre modellemelerde bulunan Swiss RE şirketinin yayımladığı raporda, ülkeler Paris Mutabakatı maksadını temin etmeyi başarırlarsa, yüzyılın ortasına kadar ekonomik kayıplar kıymetsiz olarak nitelendirilebilecek seviyede gerçekleşme muhtemelliğine sahip bulunmaktadır. Öte yandan Swiss RE bu senaryonun çok güç olduğunu, mevcut gidişatın sürmesi halinde global sıcaklık artışının 2050 yılı prestijiyle 2,6oC’ye varacağını hesaplamakta olup, bu durumun gerçekleşmesi halinde ABD’nin 2oC maksadına uyulan senaryoya göre %7 daha az büyüyeceğini söz etmektedir. Emsal durumun Kanada, İngiltere ve Fransa üzere öteki gelişmiş ülkeler ortasında geçerli olduğunun açıklandıği rapora göre bu ülkelerin de %6 ila %10 içinde daha küçük bir büyüme kaydedeceklerinin öngörüldüğü belirtilmektedir. Benzeri bir tahlili ABD için yürüten Deloitte, iklim değişikliği konusunda alınan tedbirlerin yetersiz kalması durumunda önümüzdeki 50 yıl ortasında ABD iktisadına 14,5 trilyon dolarlık bir maliyetin ortaya çıkacağını, bu ölçekte bir ekonomik kaybın, GSYİH’nın yaklaşık %4’üne yahut sırf 2070 yılında 1,5 trilyon dolara muadil olacağını hesapladıklarını raporlamıştır.
Bu tablo yalnızca gelişmiş ülkelerle de hudutlu kalmamaktadır. Swiss RE’nin tahlilinde global sıcaklık artışı 2oC ile sınırlandırılsa dahi Malezya, Filipinler ve Tayland’da ekonomik büyüme sayılarının 2050 yılı prestijiyle beklediklerinin %20 altında gerçekleşeceği üzere korkutucu üzere tablo paylaşılmaktadır. Sıcaklık artışının 3,2oC’ye kadar vardığı senaryoda ise bu sayıların %33’lere kadar çıkması beklenmektedir. İlaveten bu senaryonun gerçekleşmesi halinde, mevcut beklentilere kıyasla Endonezya’nın %40, Hindistan’ın ise %35 daha az büyüme sayılarına sahip olacağı varsayım edilmektedir. Elbet bunun altında yatan sebep coğrafik pozisyonları sebebiyle daha yüksek sıcaklık düzeylerine maruz kalan, fakat altyapılarını ve ekonomilerini bu doğrultuda adapte etme konusunda daha az yeteneğe sahip fakir ülkeler için sonuçlar fazlaca daha vahim olacaktır. ötürüsıyla milletlerarası iklim değişikliği müzakerelerinde çoğunlukla lisana getirildiği ve bilimsel araştırmalarda öngörüldüğü üzere tüm ülkeler olarak 2oC gayesinin ötesine geçip 1,5oC amacına ulaşmak için uğraş sarf etmemiz bilhassa gelişmekte olan ülkeler için hayli daha fazla mana tabir etmektedir.
TÜRKİYE OLARAK TEDBİRLERİMİZİ ALIYORUZ
Danışmanlık firması McKinsey, 2050 yılı prestijiyle net sıfır emisyon maksatlarına ulaşılması için hükümetlerin, işletmelerin ve bireylerin güç ve arazi kullanım sistemlerine yaptıkları toplam global harcamayı yıllık 3,5 trilyon dolar kadar bir ölçüde arttırmaları gerektiği bulgusunu kamuoyuyla paylaşmıştır. Sayıların bilgilerina bakıldığında bu ölçü günümüzde gerçekleştirilen yatırımın ölçüsünün %60 fazlasına işaret etmektedir. McKinsey’in hesaplarına bakılırsa ayrıyeten 1 trilyon dolarlık bir ölçünün da yüksek emisyonlu varlıklardan düşük ve sıfır emisyonlu varlıklara bir daha tahsisi gerekmektedir. Özetle 2050 yılına kadar net sıfır emisyon gayesine ulaşabilmek için, global iktisatta esaslı bir dönüşümün gerçekleşmesi gerekmektedir.
Bu şuurla ülkemiz, Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde 2053 yılı net sıfır emisyonu gayemiz doğrultusunda süratle çalışmaktadır. bahsetmiş olduğumiz global dönüşümde öteki ülkelere örnek olacak biçimde Türkiye, Yeşil Kalkınma Devrimi’ni muvaffakiyetle uygulamak konusunda son derece kararlıdır. Bu kapsamda uzun periyotlu iklim değişikliği stratejisi ve aksiyon planına ek olarak uzun vadeli güç stratejilerimizi oluşturacak, yenilenebilir güce verdiğimiz ehemmiyeti göstereceğiz. Kentlerimizde güç verimliliği uygulamalarını daha da artıracak, kentsel ulaşımın elektrifikasyonunu sağlayacak, endüstride karbon ağır kesimlerin dönüşümü için stratejiler oluşturacak, döngüsel iktisat alanında adımlar atacağız. Yakın vakitte çıkartacağımız İklim Kanunu ile iklim değişikliğiyle çabayı yasal mevzuatımıza alacak, ulusal karbon fiyatlandırma düzeneğimizi yürürlüğe koyacak, dallarımıza yeşil üretim yapmalarını destekleyecek finansal teşvikler sunacağız. Bu ve gibisi siyasetler aracılığıyla önümüzdeki süreçte ülkemizin büyümesinin ve kalkınmasının önünde pürüz teşkil edebilecek iklim değişikliği kaynaklı maliyetlerin en aza indirilmesi için tüm uğraşımızı sergileyeceğiz. Ayrıyeten bahse mevzu politikalarımız hayata geçirilirken tüm paydaşlarımızla aktif bir irtibat halinde olacağız. Hakikaten muvaffakiyetle gerçekleştirmiş olduğumuz İklim Şurası da göstermiştir ki başta gençlerimiz olmak üzere tüm halkımız, kamu kurum ve kuruluşlarımız, iş dünyamız, akademisyenlerimiz ve sivil toplum örgütlerimiz iklim değişikliği sorunuyla gayret edebilmek ismine ellerinden gelen çabayı göstermekte son derece istekli olup, devletimizin siyasetlerine sonuna kadar güvenmektedirler. Bu noktada gezegenimizin doğal mirasına ve ekonomilerimize daha fazla ziyan vermemek bizim elimizdedir ve hepimizin ortak uğraşlarıyla muvaffakiyet gerçekleşecektir. Sonuçta, taraflı tarafsız herkes farkında olmalıdır ki gidecek öbür dünya yok!