Rusya-Ukrayna krizinin akabinde Türkiye’yi bekleyen büyük tehlike: Doğal gaz fiyatları uçuşa geçebilir

Professional

New member
Türkiye ağır kış kaideleriyle çaba ederken, İran’dan gelen doğal gazın kesilmesiyle ortaya çıkan büyük bir meseleyle karşı karşıya kaldı. Doğal gaz tedarikinde yaşanan bu derdin yansımaları kendisini birinci vakit içinderda ağır endüstride göstermeye başladı. İran’ın teknik arızayı münasebet göstererek gaz akışını durdurmasıyla Türkiye’deki sanayi bölgelerinde kullanılan doğal gazın yüzde 40 kısıtlanması ve üç günlük elektrik kesintisi uygulanması gündeme gelmişti. İran doğal gazının kesilmesi niçiniyle sıkıntı günler yaşayan ‘Türkiye’yi Rusya-Ukrayna krizi güç tedariki açısından tesirler mi?’ sorusunun karşılığı merak ediliyor. Uzmanlara göre tedarikte sorun olmaz lakin gazın fiyatı artabilir.


‘FİYATLARIN ARTMA RİSKİ VAR’

DW’ye konuşan
BOTAŞ Eski Genel Müdürü Gökhan Yardım da Rusya ile mevcut kontratlarda bir külfet yaşanmayacağını belirtirken çatışma ya da savaş durumunda spot LNG piyasasında ıstıraplar yaşanabileceğine ve LNG sevkinin farklı bölgelere dönebileceğine işaret etti.

BOTAŞ Eski Genel Müdürü Gökhan Yardım

Türkiye için asıl riskin ise meblağların yükselmesi olduğunu belirten Yardım şunları söylemiş oldu:

“Dünyanın rastgele bir yerinde problem olduğu vakit fiyatlar bundan etkileniyor. Zira spot LNG fiyatlarında, Hollanda’daki TTF meblağları baz alınıyor. Çatışma durumunda bu yükselir. İkincisi de Rusya’dan aldığımız gazın fiyat formülüne bu spot meblağların dahil edildiği tabir edildi ve bu bilgi de yalanlanmadı. ötürüsıyla spot fiyatları artarsa ve bu artış devam ederse bu biçimde Rusya’dan aldığımız gazın fiyatı da artar.”


Rusya’ya doğal gaz açısından olan bağımlılık yalnızca Türkiye’yi değil Avrupa başta olmak üzere birden fazla ülkeyi endişelendiren bir konu. Doğal gaz muhtaçlığının tamamına yakınını dışarıdan alan Türkiye, 2020 yılında 48,1 milyar metreküp doğal gaz tüketti. Güç Piyasası Denetleme Kurumu datalarına bakılırsa bunun yüzde 33,6’lık oranı Rusya’dan sağlandı. Türkiye hala Rusya’nın yanı sıra İran, Azerbaycan ve Cezayir’den uzun devirli kontratlarla gaz alıyor.

UZMANLARA NAZARAN, BU EŞSİZ BİR DURUM

Dünyadaki kıymetli doğal gaz tedarikçilerinden biri olan Rusya’nın, muhtemel bir savaş durumunda gazı kesip kesmeyeceğini kıymetlendiren uzmanlar, Rusya’nın yalnızca Türkiye için değil genel olarak da gazı kesme ihtimalini yüksek görmüyor. Zira Rusya doğal gaz sağlayıcısı olmayı bir çeşit prestij olarak gördüğü için şimdiye kadar bunu siyasi bir koz olarak hiç kullanmadı.


GazDay Güç Genel Müdürü Mehmet Doğan, doğal gaz tedarikinde Rusya gazı kesmediği sürece Türkiye açısından bir sorun kelam konusu olmayacağını fakat Rusya’nın düşük ihtimal de olsa gazı kesmesi durumunda hala epeyce değerli olan gaz fiyatları daha da yükselebileceğini belirtiyor.

Doğan, Rusya’nın gazı kesmesi durumunda yaşanacakları şöyleki deklare etti:

“Keserse gazsız kalırız. En makûs senaryoyu konuşuyorum; diyelim yaz aylarında sorun büyüdü ve Rusya gazı kesti, yazın bize bir şey olmaz ancak fiyatlar artar. Zira Rus gazı ucuz, yerine değerli LNG almak durumunda kalırız. Rus gazı kışın kesilirse hiç bir şey yapamayız. Yani hiç bir talihimiz olmaz. Dayanamayız. Daha evvel bunun yaşanmışlığı yok. Yani ülkeler ortası gerginlikte Rusya gazı kesmiyor. Uçak krizinde dahi Rusya ile ortamızda doğal gaz manasında hiç bir külfet yaşanmadı. Son vakit içinderdaki tahminen en önemli kriz uçak kriziydi, orada bile bir kriz yaşamadık.”


Güç ve diplomasi uzmanı Aydın Sezer

‘RUSYA DA TÜRKİYE’YE BAĞIMLI’

Güç uzmanlarına göre doğal gaz konusunda Rusya ile karşılıklı bir bağımlılık kelam konusu. Güç ve diplomasi uzmanı Aydın Sezer, Türkiye’nin güç problemiyle karşılaştığında gerek fiyat gerek ölçü istikametinden birinci vakit içinderda sanayiciye ve elektrik üreticilerine yükü paylaştırdığını hatırlatarak şunları kaydetti:

“Ya kesiyor ya da fiyatları fahiş ölçüde artırıyor. Hanehalkı açısından temel risk endüstrinin çalışmaması, endüstride elektrik üreten firmaların elektriği yeteri kadar üretmemesi durumunda elektrik kesintileri. aslına bakarsan Türkiye’de elektrik meblağlarına daima artırım yapılıyor. Çünkü Karadeniz’den gazın çıkışını sağlayan stratejik ülke Türkiye. TürkAkım2 projesi direkt Avrupa’ya gidiyor. Yani Rus gazını biz Kıyıköy’den teslim alıp Burgaz adasından Avrupa’ya gönderiyoruz.”

TürkAkım projesinin açılışında Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile Cumhurbaşkanı Erdoğan

ARABULUCULUK MÜMKÜN MÜ?

Rusya-Ukrayna tansiyonunda diplomatik teşebbüsler de sürerken, Türkiye geçtiğimiz günlerde arabulucu olabileceğini söz etmişti.

Erdoğan da son yaptığı açıklamada, sorunun tahlili istikametinde Rus ve Ukraynalı önderlere yaptığı davete dikkat çekerek, ”Elimizden gelen takviyesi vermeye hazır olduğumuzu tekrar söylüyoruz. Zelenski ve Putin’e bildirileri ilettim. Her iki ülkenin uygun niyetimizin farkında olduğunu düşünüyorum. İki başkanı ülkemizde bir ortaya getirebiliriz.” tabirlerini kullanmıştı.

Türkiye’nin arabuluculuk teşebbüsünü epeyce gerçekçi bulmadığını ve bu eforun beyhude olduğunu söyleyen Sezer, kelamlarına şöyleki devam ediyor:

”Ben Türkiye’nin Rusya’nın Ukrayna ile mi, yoksa ABD ve NATO ile mi sorun yaşadığının tam olarak farkında olmadığını düşünüyorum. Türkiye bir taraf ülke; Batı ülkesi ve Boğazlar’ı denetim ediyor, Karadeniz’e kıyısı var, Ukrayna’yı NATO’ya hazırlayan ülke, yani biz tarafız.”

Öte yandan Rusya ile Ukrayna içindeki gerginliği devam ederken Erdoğan’ın 3 Şubat’ta Ukrayna’ya gidecek. Ziyaret kapsamında iki ülke içinde birtakım mutabakatlara imza atılması bekleniyor.