Spor Toto Muhteşem Lig Ahmet Çalık Dönemi’nin 22.haftasında VAR uygulamaları manasında epey özel durumlar yaşandı.
Gelin taraftarın hislerine hitap eden popülist yaklaşımların bilakis elimizden geldiğince Memleketler arası Futbol Oyun Kuralları ve VAR Protokolü kararları çerçevesinde bu özel durumların nasıl ele alınmış olabileceğinin tahlilini bir arada yapalım.
Trabzonspor penaltıyı golle sonuçlandırsın diye mi VAR penaltıyı yenidenlattı?
olağan olarak hayır. VAR hakemi 90+2’de Alexis Perez’in hakemin kaçırdığı net elle oynamasını yakaladığı üzere penaltı atışında vuruş öncesi erkenden ceza alanına girerek çabucak ardında kaleye şut atmak için kendisini ayarlayan Siopis’in vuruş ve gol atma talihini engelleyerek topu uzaklaştıran İbrahima Balde’nin kurala muhalif oyuna müdahalesini hakeme monitörden izlettirerek penaltının yenidenlanmasını sağladı. Bu VAR Protokolü gereği idi. VAR hakemi Erkan Engin’i kuralları yanlışsız uyguladığı için tebrik etmek gerekir.
Fenerbahçe’nin VAR’a karşın iki penaltısı verilmedi mi?
Hakemin gördüğü ve yanlış yorumladığını düşündüğüm Bjorkander’in Pelkas’a yapmış olduğu dikkatsiz müdahale durumunda (Dk 44), asla VAR hakemini eleştiremeyiz. Zira, konumu hakem görmüş ve yorumlamış, manzaralarda de bilakis bir tespit, ispat ya da ek bir basma,çekme,itme tipi diğer bir ihlal kelam konusu değildi. Karar ve sorumluluk hakeme aitti.
Lakin,Tolga’nın iki eliyle Serdar Dursun’u boyun ve omuzdan çekerek topa sağ ayağıyla tam vuruş yapmak üzereyken topa vurma bahtını engelleyen tesirli müdahalesinde (Dk 26) VAR hakeminin duruma müdahil olarak hakeme monitörde durumu izlettirmesi ve bir penaltı verilmesini sağlaması gerektiğini düşünüyorum. Çünkü, Serdar topa bu tesirli fiziki müdahale niçiniyle vuramadı. Topun Serdar’ın dizinden sekerek kaleciye gitmesinin hakem grubunu yanılttığını gördük.
“Travnik’in elle oynaması %100 penaltıydı. Değil diyenle futbol konuşmam!” Pekala o denli mi?
Bence durum o kadar sıradan ve net değil! Ve tartışmalı bu çeşit bir sonucun yorumunu yaparken aksini düşünebileceklere bağıra bağıra “sadece benim dediklerim hakikat, benimki hariç tüm yorumlar yanlış, en iyiyi yalnızca ben bilirim” hissiyatını vermeye çalışarak yorumlayabileceklerin mantığı ve öne sürülen sebebi ne olabilir? Bu üslup bir yaklaşımın futbolumuza nasıl bir katkısı olabilir? Diye sormadan da geçemiyorum!
Ben şahsen bu duruma penaltı diyen ile değil diyeni de hürmet ile karşılarım.Zira, tek net olan şey, bu elle oynamanın büsbütün yoruma açık biçimde gerçekleşmesiydi!
Oyun kuralları kitabına bakılırsa, bir oyuncunun elinin kolunun durumu,oyuncunun belli bir durum için yaptığı beden hareketinin bir kararı yahut öne sürülen nedeni değilse, oyuncu bedenini doğal olmayan bir biçimde büyütmüş olarak kabul edilir ve bu türlü yaptığı topa elle/ kolla dokunmalar ise cezalandırılır. Çünkü, oyuncu bedenini doğal olmayan bir biçimde büyütürse, bu konumda topun eline yahut koluna isabet etmesinin ve cezalandırılmasının riskini satın almış olur!
Pekala Travnik’in 70.dakikada eline gelen topta karar ne olmalı! Bu “özel” konumda benim sonucum devam yönünde! Zira, top Emre’nin ayaklarında, yerde ve Emre tam orta yapmak üzereyken Travnik kayarak doğal halde ayakla topu engellemek emeliyle kayıyor ve zorlukla uzattığı ayaklarından ve daha sonrasında Emre’den dizinden seken top beklenmedik halde kayan tabanda geride kalan koluna geliyor. Bu esnada oyuncunun bedensel ivmelenmesinin tesiriyle yerden uzanan kolunu toptan kaçırma bahtı yok. daha sonrasında da zorlukla kalkıp uğraşına devam ediyor. Travnik’in ne eli topa gidiyor ne de bu doğal futbol atılımının kararında kolunu o sekip gelen beklenmedik toptan kaçırabilir!
Ha, şayet Travnik, Emre karşısından gelirken bedenini evvelde genişleterek topun eline muhtemel temas riskini bu türlü kayarak almış olsa idi işte bu biçimde yüzde yüzlük bir penaltıdan bahsedebilirdik!
En az müdahale, azamî yarar
Lakin, bu özel durumda Travnik topa uzanmak için “dikey” kayma atağı yapıyor ve top ayaklardan ve Emre’nin dizinden kısa aralıkta sekerek gelip eline temas ediyor. Topun ele teması anındaki manzara güya genişletilmiş el/kolla topun engellenmesi izlenimi veriyor fakat durum tam olarak fotoğraftaki üzere değil! Ben futbol oynamış defans oyuncularıyla yapılacak rastgele bir ankette bu duruma devam sonucu çıkacağını düşünüyorum.
Öte yandan, yoruma açık bu elle temasın asla bir VAR müdahalesi gerektirmediğini değerlendiriyorum. Daima yinelamak gerekir ki hakemin görüp yorum yaptığı durumlarda, açık ve bariz bir kusur ya da durumun bilakis delilli bir tespit olmadığı surece görüntü hakem oyuna gereksiz biçimde müdahale etmez. Yoksa hakemin yorumuna görüntü hakem de yeni bir yorum eklemiş olacaktır. Uygulamada en az müdahale azamî yarar esastır!
Gelin taraftarın hislerine hitap eden popülist yaklaşımların bilakis elimizden geldiğince Memleketler arası Futbol Oyun Kuralları ve VAR Protokolü kararları çerçevesinde bu özel durumların nasıl ele alınmış olabileceğinin tahlilini bir arada yapalım.
Trabzonspor penaltıyı golle sonuçlandırsın diye mi VAR penaltıyı yenidenlattı?
olağan olarak hayır. VAR hakemi 90+2’de Alexis Perez’in hakemin kaçırdığı net elle oynamasını yakaladığı üzere penaltı atışında vuruş öncesi erkenden ceza alanına girerek çabucak ardında kaleye şut atmak için kendisini ayarlayan Siopis’in vuruş ve gol atma talihini engelleyerek topu uzaklaştıran İbrahima Balde’nin kurala muhalif oyuna müdahalesini hakeme monitörden izlettirerek penaltının yenidenlanmasını sağladı. Bu VAR Protokolü gereği idi. VAR hakemi Erkan Engin’i kuralları yanlışsız uyguladığı için tebrik etmek gerekir.
Fenerbahçe’nin VAR’a karşın iki penaltısı verilmedi mi?
Hakemin gördüğü ve yanlış yorumladığını düşündüğüm Bjorkander’in Pelkas’a yapmış olduğu dikkatsiz müdahale durumunda (Dk 44), asla VAR hakemini eleştiremeyiz. Zira, konumu hakem görmüş ve yorumlamış, manzaralarda de bilakis bir tespit, ispat ya da ek bir basma,çekme,itme tipi diğer bir ihlal kelam konusu değildi. Karar ve sorumluluk hakeme aitti.
Lakin,Tolga’nın iki eliyle Serdar Dursun’u boyun ve omuzdan çekerek topa sağ ayağıyla tam vuruş yapmak üzereyken topa vurma bahtını engelleyen tesirli müdahalesinde (Dk 26) VAR hakeminin duruma müdahil olarak hakeme monitörde durumu izlettirmesi ve bir penaltı verilmesini sağlaması gerektiğini düşünüyorum. Çünkü, Serdar topa bu tesirli fiziki müdahale niçiniyle vuramadı. Topun Serdar’ın dizinden sekerek kaleciye gitmesinin hakem grubunu yanılttığını gördük.
“Travnik’in elle oynaması %100 penaltıydı. Değil diyenle futbol konuşmam!” Pekala o denli mi?
Bence durum o kadar sıradan ve net değil! Ve tartışmalı bu çeşit bir sonucun yorumunu yaparken aksini düşünebileceklere bağıra bağıra “sadece benim dediklerim hakikat, benimki hariç tüm yorumlar yanlış, en iyiyi yalnızca ben bilirim” hissiyatını vermeye çalışarak yorumlayabileceklerin mantığı ve öne sürülen sebebi ne olabilir? Bu üslup bir yaklaşımın futbolumuza nasıl bir katkısı olabilir? Diye sormadan da geçemiyorum!
Ben şahsen bu duruma penaltı diyen ile değil diyeni de hürmet ile karşılarım.Zira, tek net olan şey, bu elle oynamanın büsbütün yoruma açık biçimde gerçekleşmesiydi!
Oyun kuralları kitabına bakılırsa, bir oyuncunun elinin kolunun durumu,oyuncunun belli bir durum için yaptığı beden hareketinin bir kararı yahut öne sürülen nedeni değilse, oyuncu bedenini doğal olmayan bir biçimde büyütmüş olarak kabul edilir ve bu türlü yaptığı topa elle/ kolla dokunmalar ise cezalandırılır. Çünkü, oyuncu bedenini doğal olmayan bir biçimde büyütürse, bu konumda topun eline yahut koluna isabet etmesinin ve cezalandırılmasının riskini satın almış olur!
Pekala Travnik’in 70.dakikada eline gelen topta karar ne olmalı! Bu “özel” konumda benim sonucum devam yönünde! Zira, top Emre’nin ayaklarında, yerde ve Emre tam orta yapmak üzereyken Travnik kayarak doğal halde ayakla topu engellemek emeliyle kayıyor ve zorlukla uzattığı ayaklarından ve daha sonrasında Emre’den dizinden seken top beklenmedik halde kayan tabanda geride kalan koluna geliyor. Bu esnada oyuncunun bedensel ivmelenmesinin tesiriyle yerden uzanan kolunu toptan kaçırma bahtı yok. daha sonrasında da zorlukla kalkıp uğraşına devam ediyor. Travnik’in ne eli topa gidiyor ne de bu doğal futbol atılımının kararında kolunu o sekip gelen beklenmedik toptan kaçırabilir!
Ha, şayet Travnik, Emre karşısından gelirken bedenini evvelde genişleterek topun eline muhtemel temas riskini bu türlü kayarak almış olsa idi işte bu biçimde yüzde yüzlük bir penaltıdan bahsedebilirdik!
En az müdahale, azamî yarar
Lakin, bu özel durumda Travnik topa uzanmak için “dikey” kayma atağı yapıyor ve top ayaklardan ve Emre’nin dizinden kısa aralıkta sekerek gelip eline temas ediyor. Topun ele teması anındaki manzara güya genişletilmiş el/kolla topun engellenmesi izlenimi veriyor fakat durum tam olarak fotoğraftaki üzere değil! Ben futbol oynamış defans oyuncularıyla yapılacak rastgele bir ankette bu duruma devam sonucu çıkacağını düşünüyorum.
Öte yandan, yoruma açık bu elle temasın asla bir VAR müdahalesi gerektirmediğini değerlendiriyorum. Daima yinelamak gerekir ki hakemin görüp yorum yaptığı durumlarda, açık ve bariz bir kusur ya da durumun bilakis delilli bir tespit olmadığı surece görüntü hakem oyuna gereksiz biçimde müdahale etmez. Yoksa hakemin yorumuna görüntü hakem de yeni bir yorum eklemiş olacaktır. Uygulamada en az müdahale azamî yarar esastır!