Enflasyona sanal tahlil

Professional

New member
TÜİK enflasyon hesabına internet fiyatlarını da dahil edecek. Buzdolabından, otobüs biletine biroldukça kalemde derlenen etiketler hesaplamada kullanılacak. TÜİK dataları tartışılırken son düzenleme soru işaretlerini artırdı. E-alışverişte tıpkı eser fiyatının epeyce farklı olabileceğini belirten toplumsal medya kullanıcıları ‘Aynı mont bir sitede 200, bir diğerinde 800 lira. Hangisi temel alınacak?’ sorusunu yöneltti.

‘BU DÜZENLEMEDE ASIL BELİRLEYİCİ NOKTA TÜİK’İN ŞEFFAF OLMASI’

Gerçeği yansıtmayan fiyatlar üzerinden enflasyonun düşük gösterebileceğine yönelik tasalar de lisana getirildi. Uzmanlar ise ‘Olumlu bir düzenleme fakat şeffaflığa dikkat edilmeli’ uyarısı yaptı. Prof. Dr. Veysel Ulusoy “Etkin bir bilgi toplama ve enflasyonu varsayım etme metodunun seçilmesi epeyce önemli” dedi. Oğuz Demir “Süreç şeffaf biçimde uzmanlar ve kamuoyuyla paylaşılmalı” diye konuştu.


ENFLASYONA ‘SANAL’ FİYATLARLA MÜDAHALE

Enflasyon hesaplamasında dikkat çeken bir düzenlemeye imza atıldı. TÜİK enflasyon hesaplama sepetine internet üzerinden satışı yapılan birtakım eserleri de ekledi. TÜİK’in deklare ettiğı dataların gerçekliği tartışılırken ‘E-ticarette birebir eserinin farklı sitelerdeki meblağları içinde büyük fark var. Olmayan eser bile fiyatlandırılıyor’ yorumları yapıldı. Uzmanlar bu mevzuda hayati adımın şeffaflık olduğunu vurgulayarak dataların lakin bu türlü inançlı olacağını belirtti.


Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) deklare ettiğı enflasyon datalarının gerçek olamadığı tartışılırken kurum dikkat çeken bir düzenlemeye imza attı. Kurumun enflasyon hesaplama sepetine internet üzerinden yapılan ticaretin de dataları eklenecek.


TÜİK, internet üzerinden satışı her geçen gün artan birtakım mamüllerin fiyatını da enflasyon hesaplamasında kullanacak. TÜİK, beyaz eşya, elektronik eserler, mobilya, birinci el arabalar ve otobüs bileti meblağları için 2022 yılı prestijiyle internet üzerinden derlenen fiyatları endeks hesaplamalarında kullanacağını bildirdi. Aralık ayı temel alınarak takibi kararlaştırılan mamüllerin fiyatı, eser kodu ya da eser barkodu üzerinden yıl boyunca takip edilecek.


bu biçimdece tıpkı kalitedeki mamüllerin fiyat gelişimleri endeks hesaplamalarına yansıtılacak. Bu kapsamdaki fiyatların sayısı aylık yaklaşık 20 bin civarında. TÜFE kapsamında derlenen aylık fiyatların yaklaşık yüzde 40-45’i barkod ve internetten data kazıma yoluyla elde edilecek ve data, kaynağında mümkün olan en hakikat haliyle derlenmiş olacak. İnternet fiyatlarının TÜFE’ye entegre edilmesinin gerekli hale geldiği değerlendirilirken, bu biçimdece istatistik üretiminde data derleme sıklığının daha yüksek ve daha büyük hacimli olması hedefleniyor.


Kelam konusu dataların mevcut yapıyı geliştirmek ve yeni değişkenleri elde etmek için büyük bir fırsat sunduğu düşünülüyor. Bu sistemde, uygun web sitesi seçimi için kimi kriterler de aranıyor. Bunun için sitenin temsiliyet, hacim, içerik kaynağı, sürdürülebilirliği, teknik özellikleri, metaveri ve gaye değişkenleri üzere ögelere bakılıyor. TÜİK, internetten data kazıma çalışmaları kapsamında 2020 yılında TÜBİTAK ile ortaklaşa TÜİK Büyük Data İleri Analitik Projesi’ni gerçekleştirdi. Data kaynakları olan firmalardan gerekli müsaadeler alınarak, internetten bilgi kazıma fiyat derleme formülünün altyapısı hazırlandı.

‘HAYATİ ADIM ŞEFFAFLIK OLACAKTIR’

TÜİK’in internet meblağlarını enflasyon hesaplama sepetinde kullanılmasını pahalandıran Karar Gazetesi Muharriri ekonomist Doç. Dr. Oğuz Demir ‘’Bence çok olumlu. İki tane hususun kıymetli olduğunu yeri geldikçe söylerim daima. Birincisi değişen teknolojinin istatistiklerin hazırlanmasında daha fazla ve aktif kullanması, ikincisi ise şeffaf bir biçimde bu sürecin uzmanlar ve kamuoyu ile paylaşılması. TÜİK’in teknolojiyi daha fazla kullanmaya başlaması olumlu bir adımdır. Lakin burada asıl hayati adım şeffaflık olacaktır. Bu adım da atıldığında hepimiz TÜİK dataları konusunda daha emniyetli bir ortamda olabileceğiz’’ dedi.

‘BU UYGULAMA ENAG MODELİNİN YANLIŞSIZ OLDUĞUNUN GÖSTERGESİ’

Enflasyon Araştırma Kümesi (ENAGrup) kurucusu Prof. Veysel Ulusoy bahisle ilgili yaptığı değerlendirmede bunun olması gereken bir gelişme olduğunu belirterek, ‘’Tüketici enflasyonunun tam olarak ölçülmesi ve dataların sokaktaki enflasyonla beraberliği için değerli bir adım. Aktif bir data toplama ve enflasyonu varsayım etme usulünün seçilmesi epey kıymetli.. Bu sayede farklı gelir kümeleri ve coğrafik bölgeler için de fiyat endeksi oluşturulabilir. Bu kapsamda eser çeşitliliği de artacak ve belirli de rekabet şartlarını yerine getirmeyen firma ve marketler de anlık götürebilecektir. Tüm bu uygulamaların ayrıyeten Enflasyon Araştırma Kümesi (ENAGrup) metodunun yanlışsız bir adım olduğunun da bir göstergesidir. Çünkü ENAGrup tam manasıyla bu metodu birebir vakitte günlük bilgileri elde etmek için kullanmaktadır’’ sözlerini kullandı.

İNTERNET VERİSİNİN KULLANIMI YAYGINLAŞTIRILACAK

TÜİK internet üzerinden satışı gerçekleşen kimi mamüllerin fiyatını da enflasyon hesaplamasında kullanılmasının en az maliyetle en hakikat bilgiye ulaşmak olduğu açıklandı. Gelecek devirde yeni sisteme adapte edilen eser fiyatlarının günlük olarak bilgi akışı sağlanacak, tahlilleri yapılacak ve öteki data derleme halleri olan barkod ve alan verisiyle bir arada fiyat derleme periyodunun sonunda endeks hesaplamalarında kullanılacak.

TÜFE kapsamında derlenen aylık meblağların yaklaşık olarak yüzde 40-45’i barkod ve internetten bilgi kazımayla elde edilmiş olacak ve bu biçimdece bilgi, kaynağında mümkün olan en gerçek haliyle derlenecek. TÜİK, bu kapsamda en az maliyetle en hakikat datayı elde edebilecek. Bu maksat doğrultusunda öteki ülke çalışmaları da dikkate alınarak barkod ve internet datalarının kullanmasının yaygınlaştırılması öngörülüyor.